Renovatie van een kerkgebouw

In 1973 werd de Petrakerk van de Gereformeerde Gemeente in Hendrik-Ido-Ambacht gebouwd. Door groei van de gemeente werd het gebouw in 1988 en 1994 uitgebreid tot ongeveer 1.500 zitplaatsen. Sinds 2010 waren er plannen voor een nieuw te bouwen kerk. Deze plannen zijn in 2016, mede door te hoge kosten van 9 miljoen euro, niet doorgegaan. Uiteindelijk is besloten om het gebouw te renoveren.

Enquête bestaand gebouw
In een enquête, gehouden onder de gemeenteleden in 2017, gaf 94% van de leden aan dat er onvoldoende comfort in de kerkzaal was tijdens de kerkdiensten. Concreet zorgden te weinig zuurstof en slechte isolatie van het gebouw voor het gebrek aan comfort. Daarnaast was er groot achterstallig onderhoud ontstaan omdat dit jarenlang werd uitgesteld vanwege de nieuwbouwplannen.

Renovatie Fase 1
In 2018 is de renovatiecommissie gestart met fase 1, renovatie van de kerkzaal. Als uitgangspunt werd genomen het Programma van Eisen (PvE) voor de nieuwbouw kerkgebouw, weliswaar aangepast op het bestaande gebouw. De relatie tussen de verschillende zaken in het PvE maakte een complete renovatie van het kerkgebouw noodzakelijk. Als voorbeeld: volledige isolatie van de gebouwschil is noodzakelijk zodat nieuwe gebouwinstallaties niet te zwaar worden ontworpen. Verder werd als uitgangspunt gekozen voor vloerverwarming, wat tot gevolg had dat alle banken uit de kerk verwijderd moesten worden. Hierdoor werd uiteindelijk ook besloten om nieuwe kerkbanken te plaatsen. Tijdens de renovatie zijn de kerkdiensten gehouden in een kerkgebouw van Ridderkerk. Als budget werd door de gemeenteleden ingestemd met € 2,0 miljoen.

De renovatie werd in bouwteam uitgevoerd door bouwkundig aannemer Den Butter en Voogt uit Bleskensgraaf in samenwerking met Klimaatservice Holland (W-installaties) uit Hardinxveld-Giessendam en GP installaties (E-installaties) uit Ridderkerk. De coördinatie van de gehele renovatie lag in handen van Den Butter en Voogt. Bijzonder is dat bouwkundig met een open begroting is gewerkt, waardoor tijdens de renovatie mogelijkheden waren om plannen op kleine onderdelen aan te passen zonder grote meerwerk-claims. Tijdens de renovatie is ook besloten tot aanschaf van 175 zonnepanelen om te voorkomen dat we een zwaardere elektra-aansluiting nodig zouden hebben. Voordeel is dat deze extra investering van € 60.000 kan worden terug verdiend in circa 5 jaar.

Renovatie fase 1 werd eind 2019 met 5% overschrijding van het budget (€ 2,1 miljoen) opgeleverd. Uiteindelijk was de kerkzaal hierdoor tijdens de coronaperiode van een goede ventilatie voorzien.

Renovatie Fase 2
In 2021 werd gestart met de plannen voor renovatie fase 2, de entree en het zalencomplex van de kerkgebouw. Door een slimme nieuwe extra entree met traphal en lift naast het zalencomplex te bouwen werd een betere ontsluiting en indeling van de bestaande zalen op 1e en 2e verdieping mogelijk. Het budget dat nu aan de gemeente werd gevraagd bedroeg 2,25 miljoen. Dat zou een verhoging van kosten per gezin betekenen van € 96 per jaar. De gemeenteleden en de kerkenraad heeft hier mee ingestemd.
Besloten werd, vanwege goede ervaringen, hetzelfde bouwteam opdracht te geven, weer met open begroting. De aannemer zou in het voorjaar van 2022 starten, maar februari 2022 brak de oorlog in Oekraïne uit. In onderling overleg werd besloten om de renovatie met een jaar uit te stellen. In de loop van 2022 is langzaam aan de voorbereiding opgestart om in 2023 de renovatie alsnog uit te voeren. De prijzen van materialen stegen sterk in 2022, wat uiteindelijk leidde tot de optimalisatie van de plannen. Het oorspronkelijke budget was desondanks te laag, daarom zijn de leden nogmaals geraadpleegd.
Uit deze raadpleging kwam als conclusie naar voren dat 90% alsnog voor uitvoering van de plannen was, ondanks het verhoogde budget van € 2,50 miljoen. Tevens werd besloten extra maatregelen uit te voeren waardoor het eigen kerkgebouw tijdens de zondagen in gebruik kon blijven. Renovatie fase 2 is in het voorjaar van 2023 gestart. Vrijwilligers hielpen met leegruimen en ontmantelen van de bestaande kerkgebouw. De renovatie duurde ongeveer 9 maanden. Renovatie fase 2 werd met 1% overschrijding van het budget opgeleverd. Inmiddels zijn de werkzaamheden afgerond en kan de Gereformeerde Gemeente in Hendrik-Ido-Ambacht weer gebruikmaken van het kerkgebouw en het zalencomplex.

De rol van Wim in het project
Wim is als projectmanager van Quadraat Projectmanagement door de Kerkenraad ingezet om de coördinatie tussen de renovatiecommissie en de aannemers te organiseren. Wim nam deel aan de vergaderingen van de renovatiecommissie waarin alle bouwzaken 2 wekelijks werden besproken. De renovatiecommissie verzorgde het proces, belegde de benodigde ledenvergaderingen en heeft de informatieavonden met de gemeenteleden begeleid. Op deze informatieavonden konden in een forum vragen over het project worden gesteld, die vanuit de renovatiecommissie werden beantwoord.

Het bouwproces is door Wim georganiseerd door 2-wekelijks met de aannemers Den Butter en Voogt, Klimaatservice Holland en GP installaties een bouwvergadering te beleggen, waarin de nodige afspraken onderling werden gemaakt. Ook werden kleine verbeteringen in de bouwplannen tijdens de uitvoering doorgevoerd, tekenwerk gecontroleerd, controles uitgevoerd op de bouwplaats, termijnbetalingen gecontroleerd en geaccordeerd. Er waren ook diverse leveranciers die rechtstreeks leverden aan de bouwcommissie buiten de aannemer om. Als een spin in het web was de taak van Wim met alle partijen in contact te blijven. Door medewerking en goede wil van alle partijen is het project uiteindelijk succesvol afgerond.

Energievoorziening
Het kerkgebouw is voorzien van een aansluiting van 3x80A. Inmiddels heeft het kerkgebouw een energievoorziening met totaal 210 zonnepanelen, die de gehele behoefte aan elektrische energie jaarrond dekt. Ook is voorzien in 2 accu’s van elk 10 kW, die bij piekbelastingen tijdens kerkdiensten voor de extra benodigde stroom kunnen zorgen. Denk hierbij aan extreme koude en/of extreme warme zondagen. Als stand-by staan er nog 2 gasketels die automatisch ingezet worden als het rendement van de warmtepomp te laag is, namelijk bij temperaturen onder nul.